Wood ışığı çıplak gözle görünmeyen bazı maddeleri, bu maddelerin floresans özellikleri sayesinde görünür hale getiren bir araçtır. İlk kez 1903 yılında askeri amaçlarla kullanım için fizikçi Robert W Wood tarafından bulunan Wood ışığı, dermatolojide ilk olarak 1925 yılında Margorot ve Deveze tarafından tinea capitis tanısında kullanılmıştır.
Wood ışığının fiziksel özellikleri ve floresans
Wood ışığı, yüksek basınçlı civa lambalarından salınan ışığın %9 oranında nikel oksit içeren baryum silikattan yapılmış filtreden geçirilmesiyle elde edilir. Wood filtresi olarak da adlandırılan bu filtre, elektromanyetik spektrumun sadece 320 nm ile 400 nm (maximum365 nm) dalga boyu arasındaki ultraviyole ışıkların geçişine izin verir. Bu dalga boyu elektromanyetik spektrumun görünmez ışık kısmında yer aldığından, wood ışığı kara ışık olarak da adlandırılmaktadır.
Wood ışığı incelemesinde temel amaç; floresans veren bir maddenin varlığının ve özelliklerinin araştırılmasıdır. Floresans bir maddenin kısa dalga boylu (görünmez ışık) ışınları soğurması ve kısa bir süre sonra uzun dalga boylu (görünür) ışınlar salmasıdır Kısa dalga boylu ve yüksek enerjili foton bir atom tarafından soğurulunca o atom uyarılır ve stabil olmayan bir pozisyona geçer. Bu atom tekrar stabil hale gelmek için kazanmış olduğu fazla enerjiyi uzun dalga boylu ve düşük enerjili ışınlar şeklinde salar. Soğrulan ve salınan enrjiler arasındaki fark ısı şeklinde yayılır. Burada önemli olan, ortamda bulunan ışınların dalga boyunun, mevcut atomun soğurma spektrumu içinde yer almasıdır.Yani floresans olayının gerçekleşebilmesi için wood ışığına ek olarak ortamda bu ışığı soğuracak maddelerinde bulunması gerekir.Deride floresan maddeler doğal olarak bulunduğu gibi, dış faktörlerden de kaynaklanabilir. Derinin yapısında bulunan floresan maddeler, başlıca elastin, collegen, aromatik aminoasitler (triptofan ve tirozin), nikotinamid adenin dinükleotid ve melanin öncüleri veya ürünleridir. Deride floresan oluşturan dış faktörler ise; primer ve sekonder olmak üzere ikiye ayrılır. Floresan madde deride meydana gelen herhangi bir olayın (enfeksiyon gibi) sonucu olarak ortaya çıkıyorsa primer, tanı veya tedavi amaçlı olarak dışarıdan ekleniyorsa (floressein gibi) sekonder olarak adlandırılır.
Wood ışığının kullanım alanları
Wood ışığının günümüzde, başta enfeksiyon hastalıkları, pigmentasyon bozuklukları ve porfiryalar gibi eski kullanım indikasyonlarını yanı sıra , fotodinamik tanı, deri fleplerinin yaşayabilirliklerinin araştırılması, çeşitli topikal ve sistemik ilaç tedavilerinin kontrolü ve izlenimi gibi yeni indikasyonlarda da kullanılmaktadır.
|